Ród Dzięgielewskich herbu…

Tuż przed Świętami Toruń odwiedził p. Marco Umberto Moricca wraz z rodziną. Nasze spotkanie nie było przypadkowe – Marco poszukiwał informacji o swojej rodzinie, także szlacheckich korzeniach Dzięgielewskich. Sporo udało się ustalić, ale jeszcze dużo pracy jest do zrobienia. Marco nie tylko świetnie mówi po polsku, ale jest także prawnikiem doskonale znającym historię, więc szybko znaleźliśmy wspólny język.

Wnuk Prezydenta Miasta Torunia

Związek Marco z Toruniem jest silny i niezwykle ciekawy – jest on bowiem wnukiem Stefana Michałka, Prezydenta Torunia w latach 1922-1924, osoby znanej i zasłużonej dla miasta. Osoby zainteresowane historią odsyłam do Wikipedii tutaj >>. Marco jest synem Hanny Marii z Michałków, primo voto Moricca (1933-2014), córki prezydenta, lekarki osiadłej we Włoszech. Do Torunia przyjechał żeby odwiedzić miejsca związane z historią rodziny, w tym rondo im. Stefana Michałka, ale także by zobaczyć okolice grodu Kopernika, gdzie przodkowie mieszkali i pracowali.

A zasługi dla Polski mieli wybitne: Edward Michałek (zmarł w 1882) to był redaktorem,  jego syn Bolesław Michałek (1850-1924) to radca i notariusz, jego syn także był prawnikiem – to wspomniany na wstępie Stefan Michałek (1888-1955), sędzia, adwokat, polityk. Marco Umberto, wybierając studia prawnicze, poszedł w ślady przodków (a także swojego ojca). Warto dodać, że stryjem Marco, czyli bratem jego matki był Bolesław Michałek, znany scenarzysta i krytyk filmowy.

Pokrewieństwo z byłym Prezydentem Torunia było doskonałym pretekstem do spotkania z aktualnym Prezydentem Miasta – Pawłem Gulewskim. Na zdjęciu poniżej od lewej strony stoją: Marco Umberto Moricca, Prezydent Paweł Gulewski, najmłodszy syn Saverio, żona Audrey, starszy syn Gabriele i córka Vittoria.

Helena z Dzięgielewskich

Kontakt z naszym Oddziałem Związku Szlachty Polskiej związany był jednak nie z rodziną dziadka Michałka, ale z rodziną jego żony – Heleny z Dzięgielewskich. Pytanie, które zadał Marco pozostało niestety na razie bez odpowiedzi – czy rodzina Dzięgielewskich to szlachta?

Niestety, proste wyszukiwanie w genetece nie przyniosło efektu – okolice Brodnicy, gdzie Dzięgielewscy mieszkali, nie są jeszcze w całości zindeksowane. Niezawodny Adam Pszczółkowski na pytanie o szlacheckie pochodzenie rodu nie miał wątpliwości, to szlachta ze wschodniego Mazowsza, ale związku na „naszymi” Dzięgielewskimi nie zna. Internetowe wyszukiwarki herbów wskazują na herby Dzięgielewskich: Dołęga, Jastrzębiec, Lubicz czy Roch. Czy to jednak coś znaczy? Wiemy, że niewiele, kluczowe jest powiązanie z treścią dokumentów. A tych na razie brakuje.

Cóż jednak wiemy o rodzie Dzięgielewskich, z którego pochodzi Helena, babcia Marco Umberto?

Szlachta czy tylko ziemianie?

Najstarszy znany i pewny to Feliks Dzięgielewski (1867-1929), który ożenił się z Antoniną Regel (1870-1958).

Z tego związku urodziła się wspomniana już Helena (1896-1961), po ślubie Michałek, a także Jadwiga, primo voto Kawalowska (1902-1967?), Stanisław (1904-1980), oraz najmłodszy Feliks (1910-1970). Bardzo ciekawe jest to, że żoną Feliksa juniora była Halina Łangowska z Mileszew.

Warto też dodać, że bratem Feliksa seniora był ksiądz Stanisław Dzięgielewski, proboszcz w Lembargu w latach 1898-1912, urodzony w Mikołajkach koło Lubawy/Nowego Miasta. Ksiądz Stanisław był później wikariuszem generalnym w Pelplinie,  zmarł w roku 1919 r.

Wiemy, że Feliks Dzięgielewski senior pochowany został na cmentarzu w Pokrzydowie (grób A/10/1). Był on właścicielem majątku Bachotek.

Wikipedia podaje:

Przed II wojną światową właścicielem majątku Bachotek była rodzina Dzięgielewskich (w latach 1910–1945). Do 1927 roku Feliks Dzięgielewski senior, a po jego śmierci, od 1927, najmłodszy syn, Feliks Dzięgielewski junior. W czasie wojny Feliks był jako żołnierz internowany na Węgrzech. Jego brat Stanisław działał w brodnickim inspektoracie AK. W 1945 Dzięgielewskim nakazano opuścić nie tylko Bachotek, ale powiat.

W artykule z 2020 r. „Gniazda rodowe szlachty w ziemi michałowskiej” autor, Radosław Stawski, pisze zaś:

Na terenie powiatu brodnickiego, leżącego w województwie pomorskim, w 1930 r. istniało 116 majątków ziemskich. Choć od roku 1921 oficjalnie szlachty nie było, właściciele dużych majątków pozwalali nazywać się ziemianami, chwalili się swoim szlacheckim rodowodem, a w swoich domach nadal chętnie wieszali dawne herby z rodowym klejnotem otoczone labrami. I tak w 1930 r. majątek (…) Bachotek [trzymał] – Feliks Dzięgielewski.

To, że była to rodzina ziemiańska nie oznacza szlacheckiego pochodzenia. Zapytam jednak autora o bliższe informacje. O ziemiańskich tradycjach rodziny wspomina m.in. ta strona >>>

Apel o informacje

Niemniej jednak ziemiaństwo to kategoria ekonomiczna, szlachectwo zaś prawna. Pomiędzy nimi nie ma znaku równości.

Szlacheckie pochodzenie rodziny Dzięgielewskich, chociaż prawdopodobne, nie jest potwierdzone. Ustalenie tego wymaga zapewne poszukiwania w archiwach, na co być może rodzina się zdecyduje. Niemniej wszystkie osoby, które mogą podzielić się informacjami na temat historii rodziny Dzięgielewskich,  proszone są o kontakt z naszym Oddziałem. Dane kontaktowe dostępne są na tej stronie >>>

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *